W 2020 roku Polska znalazła się na 7 miejscu w rankingu najbardziej zapracowanych narodów. Według danych OECD, każdy z nas przepracował w ciągu roku średnio 1766 godzin. Dodatkowo, jak możemy przeczytać w „Barometrze Polskiego Rynku Pracy 2021”, po wybuchu pandemii, ze względu na nieprzewidywalność sytuacji na rynku, polscy pracownicy mierzą się z większym stresem w pracy.
W zdalnym stylu pracy trudniej jest nam zadbać o dobrostan psychiczny oraz zachowanie równowagi pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym. Pracownicy coraz częściej skarżą się na przemęczenie i brak motywacji oraz obniżenie satysfakcji z pracy i życia. Potrzebujemy odpoczynku, odciążenia i spokoju.
Stres i wypalenie zawodowe mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, zarówno dla samego pracownika, jak i jego pracodawcy. Rozwiązaniem na te problemy może okazać się skrócony czas pracy. Jednak 4-dniowy tydzień pracy wciąż budzi obawy polskich i zagranicznych firm. Czy słusznie?
Testy w Islandii, czyli jak to się wszystko zaczęło
Pierwsze badania efektów, jakie niesie za sobą skrócony czas pracy, przeprowadzono w Islandii. Były one wynikiem nacisków na poprawę kwestii work-life ballance ze strony organizacji społecznych i związków zawodowych. W eksperymencie wzięło udział 2,5 tysiąca pracowników w stu różnych zakładach pracy, co stanowi ponad 1% populacji kraju w wieku roboczym.
Jak wynika z publikacji “Going Public: Iceland’s Journey to a Shorter Working Week”, eksperyment przyniósł szereg pozytywnych rezultatów.
- Pomimo skrócenia czasu pracy, dochody pracowników pozostały na tym samym poziomie.
- W większości miejsc pracy wydajność i świadczenie usług nie zmieniły się, a w niektórych przypadkach nawet się poprawiły.
- Poprawił się dobrostan pracowników (obejmujący postrzegany stres, wypalenie zawodowe, zdrowie i równowagę między życiem prywatnym i zawodowym).
- Po zakończeniu prób, 86% pracowników w kraju pracuje teraz krócej lub uzyskało prawo do skrócenia czasu pracy.
Po testach w Islandii, tematem skróconego czasu pracy zainteresowały się inne kraje. Przede wszystkim Hiszpania, gdzie w 2021 roku rząd przekazał 50 milionów euro na finansowanie dla przedsiębiorstw, które wezmą udział w pilotażowym programie krótszego czasu pracy. Z kolei w Nowej Zelandii premier zwróciła uwagę na ten aspekt w kontekście umożliwienia rozwiązania problemów gospodarczych spowodowanych pandemią koronawirusa.
Jak zauważają analitycy PIE, wyniki islandzkiego eksperymentu potwierdzają również firmy, które zdecydowały się na wykonanie testów wśród swojej kadry, m.in. w Perpetual Guardian w Nowej Zelandii, w Microsofcie w Japonii, a także w serwisie Toyoty w Szwecji, gdzie po wprowadzeniu 6-cio godzinnego dnia pracy, wzrosła zarówno produktywność pracowników (o 14%), jak i przychody firmy (o 25%).
Potrzeby Polaków
Polacy coraz częściej wykazują chęć pracy w trybie 4-dniowym. Jak wynika z badania Personnel Service, 68% respondentów uważa, że taka praca pozytywnie wpłynęłaby na ich zdrowie.
Liczba zwolenników takiego rozwiązania rośnie wraz z wykształceniem oraz wielkością firmy zatrudniającej. Najwięcej zwolenników krótszego czasu pracy stanowią osoby pracujące w największych firmach (prawie połowa), mniej – w firmach zatrudniających maksymalnie 9 osób (31%).
Odpowiedzi różnią się też ze względu na wiek badanych. Ponad połowa pracowników w wieku od 25 do 34 lat zdecydowanie opowiada się za skróceniem czasu pracy, podczas gdy podobne zdanie ma już tylko 45% ich starszych kolegów (35 – 44 lata). Tylko 17% badanych skrytykowało ten pomysł. W tej ostatniej grupie znalazły się głównie osoby po 55. roku życia oraz przedsiębiorcy, prowadzący własną działalność gospodarczą.
Pionierzy na polskim rynku
W Polsce 4-dniowy tydzień pracy nie jest często stosowany. Doświadczenia z taką praktyką ma tylko 9% badanych. W Raporcie Hays określono kilka wariantów skróconego czasu pracy, wykorzystywanych w polskich firmach.
30% respondentów, którzy doświadczyli skróconego czasu pracy wskazuje na tzw. model skompresowanych godzin, czyli rozdzielenie 40 godzin tygodniowo na 4 dni pracy, np. po 10 godzin dziennie. Natomiast najczęściej spotykanym wariantem na polskim rynku jest praca 8 godzin dziennie, 4 dni w tygodniu (37%).
Pionierami w kraju, którzy jako pierwsi i nieliczni, zdecydowali się na testowanie takiego modelu, są głównie firmy z branży IT. Nawet jeśli ich rozwiązania nie wiążą się ze skróceniem liczby godzin pracy, niektóre przedsiębiorstwa znalazły sposób na zmotywowanie pracowników luźniejszymi piątkami lub zwiększeniem liczby godzin przeznaczonych na rozwój kompetencji.
Jedną z takich firm jest Nozbe, gdzie pracownicy spędzają piątki na podsumowaniu wcześniejszych dni oraz planowanie pracy na kolejny tydzień. W tych dniach biorą również udział w szkoleniach oraz uprawiają sport. Podobnie w Senuto, wszystkie szkolenia i warsztaty zdecydowano się przenieść na piątki, dzięki czemu ostatni dzień w tygodniu jest spokojniejszy i nie wymaga od pracowników zajmowania się bieżącymi zadaniami.
Firma The Cogworks Polska wybrała jeszcze inne rozwiązanie. Osoby zarządzające zauważyły, że nie zawsze udaje im się skończyć ciekawe projekty w jeden dzień, który nazywali „Freedom Friday”. Dlatego postanowili udoskonalić swój pomysł. Pracownicy spotykają się tam co dwa tygodnie i dwa dni pod rząd spędzają na edukacji, odpoczynku i projektach zewnętrznych podczas hackathonów.
Niektóre firmy decydują się na skrócenie dnia pracy, jednocześnie pozostając przy 5-cio dniowym tygodniu, np. w agencji strategiczno-kreatywnej Kava pracownicy przebywają w biurze tylko 6 godzin dziennie. Podobne kroki podjął polski oddział Tradedoubler, dodatkowo wprowadzając zakaz spotkań wewnętrznych od 9 do 10 i po godzinie 15, a także wyznaczając godziny, w których pracownicy powinni być dostępni. Dodano również ograniczenia czasowe spotkań bieżących (do 30 minut).
Każda z tych firm zauważyła wiele pozytywnych rezultatów wynikających ze skrócenia czasu pracy, takich jak zwiększenie możliwości rozwoju pracowników, brak nadgodzin, większe poszanowanie pracy współpracowników, zwiększenie liczby realizowanych projektów, poprawa wyników (KPI), a w niektórych przypadkach nawet zwiększenie przychodów w przedsiębiorstwie.
Być może w czasach zwiększonego niepokoju oraz stresu, a także zmian organizacji pracy związanych z pandemią i koniecznością pracy zdalnej, warto jest przyjrzeć się temu rozwiązaniu. Pozwoli to pracownikom nie tylko odetchnąć i zadbać o własne zdrowie, ale także wpłynie pozytywnie na ich motywację oraz radość z pracy, jednocześnie przyczyniając się do zwiększenia efektywności pracy.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia w rekrutacji specjalistów IT – przejdź do kontaktu i dowiedz się, jak możemy Ci pomóc 🙂